contoh makalah upacara tedhak siten
BAB I
PENDAHULUAN
A. Latar Belakang
Indonesia inggih menika negari kepulauan ingkang kalebu saking
kathah pulau lan nggadhahi macem-macem suku bangsa, basa, adat istiadat utawi
ingkang asring kita sebat kabudayaan. Keanekaragaman budaya ingkang wonten ing
indonesia inggih menika setunggaling bukti bilih indonesia menika negari
ingkang sugih ing budaya.
Mboten saget kita
pungkiri, bilih kabudayaan daerah menika dados faktor utama jumenengipun
kabudayan ingkang luwih global, ingkang kulina kita sebat kanthi kabudayan
nasional. Pramila amargi dasar menika napa kemawon kabudayan daerah bakal
sanget pengaruh dhumateng kabudayan nasional, semono uga kosok balenipun
kabudayan nasional ingkang sumberipun saking daerah, bakal sanget pengaruh
dhumateng kabudayan daerah utawi kabudayan lokal.
Kabudayan inggih
menika satunggaling kasugihan ingkang bernilai sanget amargi sak sanese
minangka ciri khas saking daerah uga dados lambang saking kepribadian bangsa
lan daerah. Amargi kabudayan menika dados kasugihan sarta ciri khas daerah,
pramila njaga, mlihara lan ngrekso budaya sampun dados kewajiban saking
saben-saben individu, kanthi kata sanes kabudayan menika kasugihan ingkang
kedah dipun jagi lan dilestarekne kagem saben-saben suku bangsa indonesia.
B.
Rumusan
Masalah
1. Napa ingkang dipun maksud kaliyan “ Tedhak Siten “ ?
2. Napa kemawon piranti lan
perlengkapan ingkan dipun perlokaken ing dalem prosesi “ Tedhak Siten” ?
3. Kepriye caranipun prosesi “Tedhak
Siten” dipun laksanaaken?
C. Tujuan
Amargi njaga, mlihara lan nglestarekne kabudayan utawi
adat istiadat yaiku kewajiban saben-saben individu. Ing sisih liyane adat
istiadat utawi tradisi ingkang dados ciri khas saben daerah wiwit sekedik ical
kanthi wontenipun budaya modern.
Pramila kita nyobi nyusun makalah menika ingkang
judulipun Tedhak Siten ingkang ing dalemipun mbahas tentang adat istiadat
bangsa kita utamanipun asring dipun agem ing dalem adat jawa.
Penyusunan
makalah ingkang
judulipun Tedhak Siten menika tujuanipun supados pewaos mangertosi bilih bangsa
kita nggadhahi budaya ingkang unik lan menarik ananging akhir-akhir menika kita
jarang nemokaken adat istiadat menika, sarta supados kita nyadari bilih njaga
lan nglestarekne kabudayan daerah yaiku kewajiban saking saben tiyang.
BAB II
PEMBAHASAN
A. Pangertosan
Tedak siten inggih menika bagian saking adat lan
tradisi masyarakat jawa, upacara menika dipun tindakaken kangge bocah ingkang
nembe pertama sinau mlampah utawa pisanan ngidakaken ing lemah lan mesti
ditenggo-tenggo kaleh wong tuanipun utawi kerabat.
Tedak siten asalipun saking kaleh kata " tedhak" berarti nampakaken kaki lan
“siten” asalipun saking kata "siti" ingkang artinipun bumi,
upacara menika
ditindakaken nalika bocah umuripun 7 wulan lan wiwit sinau mlampah ing lemah,
dados upacara menika tujuanipun supados bocah menika saget mandiri ing masa
depanipun.
B. Uborampe Upacara Adat Tedak Siten lan Maknane
Ubarampé kanggo upacara tedhak sitèn akèh, kayata:
1. Pengaron sing diisi kembang setaman.
2. Kurungan, kanggo nggambaraké yén donyané
anak isih sithik utawa ciut.
3. Werna-werna barang sing diséléhaké sajroning
kurungan kang nggambaraké suwèné urip,
manungsa duwé kawajiban nggolèk "nafkah", kayata:
a.
Pari sabengket
b.
Kapuk sabengket
c.
Piranti nulis
d.
Bokor kang diisi beras kuning
e.
Werna-werna jinis dhuwit
f.
"Perhiasan"
4. Klasa sing
isih anyar, kanggo lémèk ning jeroning kurungan.
5. Bakaran pitik, kang nggambaraké
pedoman uripé anak.
6. Tangga tebu "arjuna", ya iku tebu sing
wernané ungu kang nggambaraké undhak-undhakané urip sing arep dilakoni anak.
7. Jadah pitung
werna, ya iku abang, putih, ireng, kuning, biru, ungu lan jambon.
Tegesé kanggo ngemutaké anak yén urip kudu waspada saka godaan werna-werna.
8. Bancakan, kayata sega gudhangan sing dibagékake marang para
tamu sing teka.
C. Tatacara Upacara Tedhak Siten
1. Gemblong,
wajik, jadah kang diwadahi godhong gedhang ditata jejer, lajeng andha
disenderake ing sandinge kurungan. Lan ing salebeting kurungan mau dileboni
tampah kang isi bolpen, beras, perhiasan, bedak, sisir, jajanan, kembang,
kaliyan duwet.
2. Bayi dituntun mlampah ing
sakduwuring gemblong, wajik, jadah mau dening bapak/ibu.
3. Lare dituntun manjat andha cilik
kang digawe saka tebu ireng sing cacah anak andhane pitu.
4. Lajeng lare dilebetake ing kurungan,
sing njerone ana tampah isi bolpen, beras, perhiasan, bedak, sisir,
jajanan, kembang, duwet.
5. Lare diken milih salah sawijining
alat-alat mau.
6. Yen wis rampung milih bocahe ditokke
saking kurungan mau.
7. Terakhir wong tuane nyebar duwit
receh ing latar lan di jupuki marang tangga teparone.
8. Lajeng mbagiake slametan bubur
cadhil kaliyan golong rolas.
Tata cara punika mboten sembarang
tata cara, saben tata cara nduweni teges kang becik lan agung. Inggih punika,
lare dituntun nglampahi siti lajeng samparane diwisuhi toya resik werdinipun
inggih punika sampun wekdale anak kangge sinau ngadek, mlampah ngenali siti
kanggo midaking sikil.
Salajengipun
anak dituntun kangge nglampahi gemblong sing cacahipun wonten pitu kang
werdinipun menawi lare sampun ageng saged ngatasi werna-werna masalah ing
saisining ndonya.
Lajeng anak
dituntun munggah andha tebu kang disusun pitung ambal utawi asring kasebut tebu
arjuna lajeng dibopong bapake sakdhuwur-dhuwure werdinipun saged sukses lan
selot sukses ngantos saged tekan pucuk, langit sapitu. Munggahing tekan pucuk
keagengan punika amesthi wonten campur asthanipun wong tuwa kekalih.
Saklajengipun,larenipun
dipun lebetaken wonten kurungan ayam ingkang werdinipun supados bisa dadi
tiyang ingkang mboten ninggalake agama-adat budaya-lan tata krama lingkungan
wonten ing kurungan menika sampun diparingi werna-werna isian ingkang badhe
dipun pilih dhateng lare, amargi barang-barang ingkang dipun siapake tegese sae
kados bolpen, beras, perhiasan, bedak, sisir, jajanan, kembang, kaliyan duwet
lan sak sanesipun. Barang – barang sing dipilih bayi
mau nemtoake bocah mau pas wis gedhe bakal dadi apa. Kayata pengusaha, juru tulis,
tukang rias, sugih lan sapanunggalane. Conthonipun bayi niku ngraup gabah,
werdinipun mbesok gedhe bakal dados tani kang sukses.
Lajeng golong rolas kaliyan bubur
cadhil mau di bagiaken, tegesipun supados larenipun purun bloboh kaliyan
padha-padha manungsa, isi tumpeng menika anggadahi teges piyambak-piyambak.
Nyebaraken arta receh lan beras kuning iku tegesipun putranipun dados tiyang
kang remen bebrayan lan nulungi tiyang kang susah.
Sak menikane
golong rolas, bubur cadhil saka ketan. Tegesipun putrane niku lahir saking
getih,daging, lan balungipun wong tuane. Jadah pasar kayata jajan-jajanan sing
disusun wonten ing sakdhuwuring nampan tegese yen urip teng donya niku wonten
warna warni kauripan lan kedadean apik lan susah ning donya niki.
D. Wektu Lan Panggonan Tedhak Siten
Ing wektu bocah umur pitung selapan utawa 245 dina. .Selapan Apa kombinasi pitung dina miturut Kalèndher internasional lan tanggalan Jawa.Oleh limang trep amarga selapanan dumadi saben 35 dina. Bisa tiba ana Legi, Paing Selasa lsp. Nganti upacara iki ing Timur luwih dikenal minangka Piton-Piton.
Biasane upacara dianakaké ing esuk mau
padha tedak tuwane kaca ngarep rumah.Sakliane bocahé, kaki-nini lan para pinituwa padha diajeni tamu,
saliyane kanggo sederek cedhak nggeh diundang.
BAB III
PENUTUP
A. Kesimpulan
Suku Jawi inggih menika suku ingkang
nggadahi macem-macem kabudayan, wiwit saking adat istiadat saben dinane,
kesenian, acara ritual lan sapanunggalanipun. Salah satunggale nggih menika
budaya Tedhak Siten ingkang biasanipun dipunlakokaken mangsa bocah umuripun 7
wulan lan kaping sepindah mandhap lemah.
Kanthi
tujuan-tujuan ingkang bernilai sanget spiritualis lan kebak kanthi pangarepan
inggil sedaya menika mbuktekaken bilih suku Jawi khususipun yaiku suku ingkang
njunjung masa depan bangsa.
Lan dadi metu ana upacara khusus ing Jawa pisanan anak ngandhap lemah. menika adat utawi pakulinan masyarakat pribumi karo tingkat jawa.Sehingga spiritual kuwat saka sing ana budaya unik lan menarik sing kita kudu bangga lan kita jaga.
B. Saran
Budaya utawi adat istiadat daerah yaiku
faktor utama jumenengipun kabudayan nasional, pramila sekabehane sewiji-wiji
ingkang kedadosan maring budaya daerah bakal sanget mengaruhi budaya nasional.
Saking ulasan menika, kita sedaya nggadhahi jejibahan kangge njagi,
mlihara, lan nglestarekaken budaya lokal, daerah, lan nasional, amargi budaya
inggih menika bagean saking kepribadian bangsa.
DAFTAR
PUSTAKA
LAMPIRAN
Comments
Post a Comment